Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010

ΦΙΛΙΑ-ΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΓΑΠΗ-ΕΡΩΤΑΣ


Φιλία είναι ο στενός ψυχικός, συναισθηματικός και πνευματικός δεσμός ανάμεσα σε δύο ανθρώπους ή μια παρέα, που έχουν θυσιάσει στον ιερό βωμό της όλα τα ανίερα πάθη του κατώτερου εγώ του ανθρώπου : τη μικροψυχία, τη χαιρεκακία, την υποκρισία,την αγνωμοσύνη, τη χρησιμοθηρία και την ιδιοτέλεια. Ο δεσμός αυτός δεν είναι στατικός και παθητικός αλλά δυναμικός και ενεργητικός. Δε μένει και δεν εξαντλείται στη φάση των ελπιδοφόρων ενδείξεων και των αγαθών προθέσεων , αλλά υποχωρεί και εκδηλώνεται στο χώρο τον έμπρακτων αποδείξεων και των υπεύθυνων θέσεων.
Τον πλατωνικό έρωτα θα μπορούσαμε να τον ορίσουμε ως μια ανάταση ψυχής μέσα σε συνθήκες ιδανικής ομορφιάς. Ένα εξαιρετικό βίωμα, μια εμπειρία συγκλονιστική που σε καμιά περίπτωση δεν σταματά στην αισθησιακή σαρκική απόλαυση. Είναι μια αρμονία ψυχών που γεννά το υψηλό, το ονειρικό, το ιδανικό, το ιδεώδες.
Όμως, ο πλατωνικός έρωτας στο βάθος του είναι αριστοκρατικός! Στηρίζεται στην επιλογή ανάλογα με την αξία. Το αγαπημένο είναι ανώτερο του αγαπώντος.
Αντίθετα, η χριστιανική αγάπη είναι μίμηση της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο. Δεν βασίζεται στην κοινωνική σκοπιμότητα, την αλληλεγγύη, τους δεσμούς συγγένειας ή φιλίας. Ο πλησίον αγαπιέται όχι λόγω των αρετών ή της κοινωνικής του θέσης. Όσο, μάλιστα, πιο αδικαιολόγητη είναι η αγάπη (προς τον αμαρτωλό, τον εχθρό κλπ) τόσο είναι πιο αληθινή και άδολη.
Η χριστιανική ηθική βασίζεται στην ταπείνωση και στην παραίτηση απ' τη "δήθεν αξιοπρέπεια"! Η αρχαία ελληνική ηθική βασίζεται στην ατομική αξιοπρέπεια, στην εσωτερική αυτονομία και στην εξωτερική αυτάρκεια.
Η αγάπη όμως προς τον διπλανό μας είναι προσταγή "αντίθετη προς τη φύση"! Δεν είναι φυσικό και λογικό να αγαπάς κάποιον που έχεις σοβαρούς λόγους να μισείς...
Ο Πλάτων είναι κατά βάθος νομοθέτης. Σημασία γι' αυτόν έχει η επίτευξη του σκοπού του έρωτος, που είναι ο εμπλουτισμός και η βελτίωση του Εγώ! Συνεπώς, θα μπορούσε ο άνθρωπος ακόμη και να υποχρεωθεί να γίνει ηθικός. Ο Χριστός, όμως, είναι "αλιεύς ψυχών"! Έξω από την ελευθερία, χωρίς ελευθερία τίποτε δεν έχει ηθική αξία...
Και τέλος, ένας απλός έρωτας όμως ,όπως θα πει σαρκαστικά ο Henry Louis Mencken είναι μια αυταπάτη ότι μια γυναίκα είναι διαφορετική από τις άλλες.

" Ο άνθρωπος δεν γεννήθηκε για να μισεί, αλλα για να αγαπά"

Ο άνθρωπος, λέει η Αντιγόνη στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή, δεν γεννήθηκε για να μισεί αλλά για να αγαπά» Βρίσκετε ανεπίκαιρη ή διαχρονική την άποψη αυτή , και γιατί ;

Μέσα στην ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων, υπάρχει, φαίνεται αυτό το ακαταμάχητο αίσθημα της αγάπης , ακόμα και αν δεν το νιώθουν μερικοί.
Είναι δύσκολο για ορισμένους ανθρώπους να αποδεχτούν ότι η αγάπη είναι μια επιλογή .Η ιδέα αυτή, ξέρω, φαίνεται να εναντιώνεται στην ευρύτερη αποδεκτή θεωρία της ρομαντικής αγάπης, που υποστηρίζει ότι η αγάπη είναι έμφυτη και σαν τέτοια δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο παρά μόνο να την αποδεχτείς. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η αγάπη , είναι μια μαγική δύναμη που μας απελευθερώνει από όλα τα βάσανα και μας λύνει κάθε είδους προβλήματα , είναι από μόνη της αυτοσκοπός. Σ’ έναν περιορισμένο βαθμό , ίσως υπάρχει κάποια αλήθεια στις θεωρίες αυτές, η δυνατότητα για αγάπη είναι διαφορετική από την ικανότητα για αγάπη. Σίγουρα τα χρωματοσώματα της αγάπης περιέχουν την γενετική εγγραφή της , είναι ανάγκη όμως να την προκαλέσουμε , να τη μελετήσουμε , να τη διδαχθούμε και να εξασκηθούμε στην εφαρμογή της , αν θέλουμε να έχει οποιοδήποτε νόημα και χρησιμότητα.
Ο άνθρωπος, όντως, όταν γεννιέται είναι μια διαμαντένια ,μοναδική οντότητα και ολότητα, πρόθυμη να αγαπήσει δίχως να γνωρίζει την έννοια του μίσους. Ο κόσμος όμως , είναι τέτοιος που καλώς η κακώς, του μαθαίνει και να μισεί με αποτέλεσμα να ξεφεύγουμε δογματικά από τα λόγια του Χριστού «Ν’ αγαπάτε τους εχθρούς σας, να εύχεστε γι’ αυτούς που σας καταριούνται, να κάμνετε το καλό σ’ αυτούς που σας μισούνε».
Η άποψη λοιπόν ότι ο άνθρωπος γεννήθηκε για να αγαπά είναι απόλυτα διαχρονική καθώς η δύναμη της αγάπης είναι τέτοια που ξεπερνά εκείνη του μίσους.

Του Σκωλίκη Βασίλη
8/1/10

Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου..

“Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου
Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της Ζωής για τη Ζωή.
Δημιουργούνται διαμέσου εσένα, αλλά όχι από σένα
Κι αν και βρίσκονται μαζί σου, δε σου ανήκουν.
Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου, αλλά όχι τις σκέψεις σου
Αφού ιδέες έχουν δικές τους.
Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους, αλλά όχι και στις ψυχές τους
Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο
που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε και στα όνειρά σου.
Μπορείς να προσπαθήσεις να τους μοιάσεις
αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα
Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω ούτε ακολουθεί στο δρόμο του το χτες
Είσαι το τόξο από το οποίο τα παιδιά σου
ωσάν ζωντανά βέλη ξεκινάνε για να πάνε μπροστά.
Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς προς το άπειρο
και κομπάζει ότι με τη δύναμή του
τα βέλη του μπορούν να πάνε γρήγορα και μακριά.
Άς χαροποιεί τον τοξοτή ο κομπασμός του
Αφού ακόμα κι αν αγαπάει το βέλος που πετάει
έτσι αγαπά και το βέλος που μένει στάσιμο.”
Χαλίλ Γκιμπράν



Το ποίημα αυτό του διάσημου ποιητή Χαλίλ Γκιμπράν αποτελεί μια παραίνεση προς τους γονείς σχετικά με το πώς αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους. Οι γονείς , στην προσπάθεια τους να νιώσουν ότι έχουν τον έλεγχο ανάμεσα στη σχέση με τα παιδιά τους , πολλές φορές αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους ως ιδιοκτησία με αποτέλεσμα να τους μεταφέρουν, πιεστικά και ανούσια, τα όνειρα τους ως πρότυπα εφαρμογής.
Κάθε άνθρωπος, κάθε παιδί , είναι μια ξεχωριστή διαμαντένια οντότητα με τη συνακόλουθη μοναδική προσωπικότητα, που οι γονείς καλούνται απλά να δώσουν τα απαιτούμενα «εργαλεία» για να την διαμορφώσουν κατάλληλα και προοδευτικά.
Ο γονιός λοιπόν, οφείλει και υποχρεούται από τους νόμους της φύσης να σεβαστεί τις ιδέες , τις αντιλήψεις των παιδιών του και να φερθεί δημοκρατικά και αξιοκρατικά- σαν φίλος - με τον απαραίτητο λόγο του.
Είναι αυτό που σήμερα λέμε χάσμα γενεών , αυτή η διαμορφωμένη κατάσταση στην οποία παρατηρείται ένα αδιέξοδο στις σχέσεις νέων και «ώριμων», ένα κενό επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων, ένα καθεστώς αμοιβαίας αντιπαλότητας και καχυποψίας που αναιρεί κάθε προσπάθεια προσέγγισης και κατανόησης των μεν από τους δε. Έτσι, οι δυο γενιές κλείνονται στον εαυτό τους και επιδίδονται σε μια «πολεμική» η μια εναντίον της άλλης.

ΛΟΓΙΚΗ – ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ

Λογική. Συναίσθημα. Συναίσθημα. Λογική. Δύο λέξεις που με μαθηματικούς υπολογισμούς γράφονται ως εξής « ισχύει μόνο αν το Συναίσθημα > Λογικής ». Δύο λέξεις αντίθετες, αταίριαστες. Η μία συνεχώς κυνηγάει την άλλη. Το συναίσθημα βέβαια πάντα νικάει. Είναι , φαίνεται, γιατί στην ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου , υπάρχει αυτή η ακαταμάχητη θεοποίηση του λόγου της ψυχής και όχι των λέξεων της λογικής. Δεν υπάρχει λογική στο συναίσθημα, ούτε συναίσθημα με λογική. Υπάρχει όμως η πραγματικότητα που ίσως σε κάνει να ευτυχίσεις ή και να πονέσεις, για να βιώσεις όμως την πραγματικότητα απαιτείται δύναμη, ευφυΐα προκειμένου να λύσεις την εξίσωση ώστε στο ίδιο μέλος της αριθμητικής παράστασης να χωρέσουν και οι δύο αυτές έννοιες και να έχουν ως αποτέλεσμα την σκληρή και όμορφη πραγματικότητα.  

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΦΙΛΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΤΕΡΟΦΥΛΩΝ;

Η φιλία είναι ένας όρος ρευστός. Κατά τη γνώμη μου χωρίζεται σε δύο είδη. Την πραγματική φιλία και την καθημερινή φιλία.
Η πραγματική φιλία υπάρχει όταν το έτερο άτομο δένεται με την εσωτερική σου υπόσταση και γίνεται κομμάτι από την ψυχή σου και το πνεύμα σου. Η πραγματική φιλία δεν υπόκειται σε φθορά , δεν επιδέχεται αυξομειώσεις και συμβιβασμούς και δε βλασταίνει σε κλίμα υποψίας. Ο αληθινός φίλος είναι άνθρωπος της κάθε στιγμής και το έργο της δόξας της αληθινής φιλίας όπως εύστοχα θα μας πει ο Ε.Π Παπανούτσος « είναι η συμπαράσταση , όταν με πνεύμα αμοιβαιότητας και αισθήματα αγάπης προσφέρεται και γίνεται δεκτή από άξιους ανθρώπους. Και όσο η φιλία βαθαίνει, τόσο η συμπαράσταση γίνεται ουσιαστικότερη»
Αντίθετα, η καθημερινή –τυπική- φιλία υπόκειται σε φυσική φθορά και θεωρείται αναγκαστική για την κοινωνικοποίηση του ατόμου . Ζει σύμφωνα με τις επιταγές της καθημερινής φιλίας του κοινωνικού περιγύρου μας.
Πιστεύω ότι σε μία φιλία τυπική που δεν υποτάσσεται στα έντονα συναισθήματα και στις δυνατές ανταλλαγές σκέψεων και συναισθημάτων μεταξύ ετερόφυλων σπάνια θα μετεξελιχτεί σε έναν έρωτα με βιώματα αγάπης. Αυτό γιατί , η καθημερινή απλή φιλία συνεχώς μένει στάσιμη για τις ανάγκες τις ζωής, εκτός βέβαια αν μετατραπεί σε μία πραγματική φιλία που είναι επίσης πολύ πιθανόν.
Σε μία όμως σχέση , πραγματική , μεταξύ των δύο φύλων που κινείται στον άξονα της ειλικρινούς αγάπης, είναι πολύ εύκολο να μετατραπεί σε ερωτική σχέση ,όπως σίγουρα όλοι θα έχουμε δει ανάλογα παραδείγματα. Αυτό συμβαίνει, δίχως βέβαια να είμαι απόλυτος, διότι σε μια δυνατή φιλική σχέση ανάμεσα σε ετερόφυλους το μόνο που λείπει είναι η σωματική – ερωτική επαφή. Έτσι, εύκολα αν κάποιος από τα δύο μέλη της σχέσης παρανομήσει στους κανόνες, μπορεί η φιλική σχέση να γίνει ερωτική . Είναι σαν ένα λαστιχάκι που όσο το τεντώνεις , αργά η γρήγορα θα σπάσει και αν σπάσει θα μείνει για πάντα σπασμένο. Έτσι και η φιλία , αν γίνει έρωτας , θα παραμείνει αλώβητη δίχως να επανέλθει στην αρχική του μορφή.

Σκωλίκης Βασίλης
15/01/2010

Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2010

Ο ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ

Ο βαθμός του πολιτισμού μιας χώρας δεν είναι ανάλογος μόνο με την ποσότητα του σαπουνιού που καταναλώνει αλλά και με την ποιότητα της πνευματικής τροφής που αφομοιώνει. Γιατί το σαπούνι περιποιείται και ευτρεπίζει το σώμα, ενώ η πνευματική τροφοδοσία ισχυροποιεί την ψυχή και δυναμώνει το πνεύμα.
Αναλφαβητισμός είναι το φαινόμενο κατά το οποίο το άτομο πάσχει από παντελής ή σε μεγάλο βαθμό άγνοια γραφής και ανάγνωσης ή από ελλιπής γνώση της μητρικής γλώσσας. Ο αναλφαβητισμός είναι ένα φαινόμενο που αναπαράγεται. Κληρονομείται τις περισσότερες φορές, από γενιά σε γενιά, Καθώς η εκπαίδευση των παιδιών συνδέεται άμεσα με το μορφωτικό επίπεδο των γονέων .Το φύλο, η οικονομική κατάσταση και ο τόπος διαμονής αφήνουν το αποτύπωμά τους στις περιπτώσεις ανάπτυξης του αναλφαβητισμού.
Από τα ιστορικά ήδη χρόνια, λόγω πολέμων που επέφεραν δουλεία, αναστατώσεων διαφόρων πληθυσμών εξαιτίας εθνικών αναταραχών και ανακατατάξεων ή μεταναστεύσεις πληθυσμών εμποδίστηκαν οι πολίτες στη διερεύνηση του γλωσσικού τους οπλοστασίου.
Βέβαια , είναι γνωστό ότι κάποιες συγκεκριμένες κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες πάσχουν από δεινή οικονομική κατάσταση ζώντας σε υποβαθμισμένες περιοχές με αποτέλεσμα τα παιδιά της οικογένειας να διακόπτουν την παρακολούθηση των μαθημάτων τους και να στρέφονται στην αναζήτηση εργασίας. Χαρακτηριστικό δε είναι το παράδειγμα των φτωχών πολυμελών οικογενειών που για να ζήσουν οδηγούνται στην παιδική εργασία.
Η γλωσσική λοιπόν αυτή ακηδία είναι παράγοντας και κοινωνικού αποκλεισμού. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι σαν το γονίδιο που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, σαν ένας αδιάσπαστος κύκλος. Οι αναλφάβητοι γονείς αδιαφορούν για την μόρφωση και την καλλιέργεια των παιδιών τους , κυρίως επειδή οι ίδιοι δεν αναγνωρίζουν την αξία της , με αποτέλεσμα να αρρωσταίνουν γλωσσικά και τα παιδιά τους. Μην ξεχνάμε βέβαια και την κοινωνική ανισότητα που εμφανίζεται στις μέρες μας σε μεγάλο βαθμό και οδηγεί άτομα ή ομάδες στον κοινωνικό αποκλεισμό και στην περιθωριοποίηση καθώς τους κλείνει την πόρτα προς τον βωμό/κυκεώνα της γνώσης και της πληροφορίας.
Αυτό που σήμερα λέμε «εκπαίδευση» , έχει καταντήσει μαρτύριο για τα παιδιά και έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο αριθμό ανθρώπων ικανών να διαβάζουν αλλά ανίκανων να ξεχωρίζουν τι αξίζει να διαβάζουν. Το κράτος δε όλο και πιο πολύ μειώνει την μέριμνα και την δαπάνη για την παιδεία και την εκπαίδευση.
Επιπρόσθετα, η πολιτεία δεν επενδύει στην εκπαίδευση των διδασκόντων και δεν βελτιώνουν την υλικοτεχνική δομή για να δημιουργηθεί ένα έφορο έδαφος να μπορούν οι καθηγητές να διδάξουν με περισσότερη δημιουργικότητα και όρεξη και τα παιδιά να συμμετέχουν επειδή το θέλουν, και όχι επειδή τους το επιβάλλουν.
Για να συμμετάσχει κανείς στην άσκηση και τον έλεγχο των κοινών υποθέσεων, απαιτείται ενημέρωση. Ο λεκτικά αναιμικός άνθρωπος δεν έχει αυτή την δυνατότητα με συνέπεια μια μάζα του πληθυσμού να απέχει από τα κοινά και να τρέπεται σε αντικείμενο της χειραγώγησης από τους μηχανισμούς της προπαγάνδας. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως ο αναλφαβητισμός, στις διάφορες βέβαια κλιμακώσεις του, από την πλήρη αμάθεια μέχρι την αναποτελεσματική και επικίνδυνη ημιμάθεια, αποτελεί πραγματικά ένα οξύ σύνθετο κοινωνικό πρόβλημα.
Ο αναλφαβητισμός όχι μόνο δυσχεράνει τη δυνατότητα επαγγελματικής κατάρτισης και περιορίζει της επαγγελματικές επιλογές αλλά προκαλεί και μια αδυναμία ευελιξίας στον επαγγελματικό στίβο , γεγονός που έχει ως άμεση συνέπεια την ανεργία. Δεδομένο δε θεωρώ το γεγονός ότι το βιοτικό , πολιτισμικό και συνακόλουθα δυναμικό επίπεδο των αναλφάβητων ανθρώπων παραμένει συνήθως πού χαμηλό.
Σκοτώνει ακόμα και πολιτικά αυτή η αμάθεια , καθώς οι ανισότητες που προκαλούνται εξαιτίας του αναλφαβητισμού προσβάλλουν την έννοια των δημοκρατικών ιδεωδών σχετικά με την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Τυχερά βέβαια είναι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που θεωρούν τους αναλφάβητους τα βασικότερα θύματα της παραπληροφόρησης και του άκριτου καταναλωτισμού.
Ο αναλφάβητος άνθρωπος είναι αδύναμος και χάνει τον αυτοσεβασμό τους και την αυτοεκτίμηση του. Είναι, φαίνεται, πρόβλημα κληρονομικό που δεν λύνεται εύκολα αλλά άμα κάτι το θέλουμε , όπου και αν γεννηθούμε και μεγαλώσουμε το καταφέρνουμε βάζοντας απλά ένα στόχο.

Του Σκωλίκη Βασίλη
Μαθητή του του Β’ Αρσακείου Ψυχικού